-
1 ídem est
esto es -
2 idem
īdem, ĕădem, ĭdem ( masc. eidem, freq. in MSS. and inscrr.; v. Lachm. ad Lucr. 1, 120; rarely isdem or eisdem; plur. nom. eidem; dat. and abl. eisdem; usu. contr. idem, isdem; not iidem, iisdem; v. Neue, Formenl. 2, 198 sqq.), pron. [from the pronom. root I, whence is, and the demonstr. suff. dem; root of dies, day, time; hence, just, exactly, Corss. Aussp. 2, 855], the same.I.In gen.:II.deinde quod nos eadem Asia atque idem iste Mithridates initio belli Asiatici docuit,
Cic. de Imp. Pomp. 7, 19:quam (sphaeram) ab eodem Archimede factam posuerat in templo Virtutis Marcellus idem,
id. Rep. 1, 14:id, quod eidem Ciceroni placet,
Quint. 10, 7, 28:jure erat semper idem vultus (Socratis),
Cic. Tusc. 3, 15, 31:idem semper vultus eademque frons,
id. Off. 1, 26, 90:tu autem eodem modo omnes causas ages? aut in iisdem causis perpetuum et eundem spiritum sine ulla commutatione obtinebis?
id. Or. 31, 110:non quod alia res esset: immo eadem,
id. Clu. 29, 80:etiam si verbo differre videbitur, re tamen erit unum et omnibus in causis idem valebit,
id. Caecin. 21, 59:ad causas simillimas inter se vel potius easdem,
id. Brut. 94, 324. —In partic., idem is used,A.When two predicates are referred to the same subject.1.When the predicates are of the same kind it may often be rendered, at the same time, likewise, also, etc., or = is (ea, id) with quoque, etiam, simul, etc.:2.cum Academico et eodem rhetore congredi conatus sum,
Cic. N. D. 2, 1, 1; cf.:oratio splendida et grandis et eadem in primis faceta,
id. Brut. 79, 273:avunculus meus, vir innocentissimus idemque doctissimus,
id. N. D. 3, 32, 80:jam M. Marcellus ille quinquies consul totum (auspicium) omisit, idem imperator, idem augur optimus,
id. Div. 2, 36, 77:ubi Xenocrates, ubi Aristoteles ista tetigit? hos enim quasi eosdem esse vultis,
id. Ac. 2, 44, 136; cf.:viros fortes, magnanimos, eosdem bonos et simplices esse volumus,
id. Off. 1, 19, 63:Caninius idem et idem noster cum ad me pervesperi venisset, etc.,
id. Fam. 9, 2, 1:amicus est tamquam alter idem,
a second self, id. Lael. 21, 80:ad idem semper exspectandum paratior,
id. Off. 2, 15, 53:nam idem velle atque idem nolle, ea demum firma amicitia est,
Sall. C. 20, 5; cf.:quos omnes eadem odisse, eadem metuere in unum coeëgit,
id. J. 31, 14:Hisdem diebus, for eisdem,
Pall. 10, 13:hic finis belli,... idemque finis regni,
Liv. 45, 9, 2; 2, 12, 2:quae ab condita urbe Roma ad captam urbem eandem Romani... gessere,
id. 6, 1, 1:ut pars militum gladiatores, qui e servitio Blaesi erant, pars ceteram ejusdem familiam vincirent,
Tac. A. 1, 23:erepta mihi prius eorundem matre,
Quint. 6 prooem. 4:fervida aestas, longinqua itinera sola ducis patientia mitigabantur, eodem plura quam gregario milite tolerante,
Tac. A. 14, 24.—When the predicates are in contrast with one another it may be rendered, nevertheless, yet, on the contrary:B.(Epicurus) cum optimam et praestantissimam naturam dei dicat esse, negat idem esse in deo gratiam,
Cic. N. D. 1, 43, § 121; cf. Curt. 5, 1, 14.—Esp.1.Connected or corresp. with the pronouns ego, tu, hic, ille, iste, qui, and with unus:2.idem ego ille (non enim mihi videor insolenter gloriari, etc.) idem inquam ego recreavi afflictos animos, etc.,
Cic. Att. 1, 16, 8:ego idem, qui, etc.,
id. Or. 7, 23; cf.:habitae sunt multae de me contiones... habuit de eodem me P. Lentulus consul contionem,
id. Sest. 50, 107:cedo nunc ejusdem illius inimici mei de me eodem contionem,
id. ib. §108: de me eodem,
id. ib. 51, 109:quin tu igitur concedis idem, etc.,
id. Rep. 1, 39 fin. Mos.; cf.:cognoram te in custodia salutis meae diligentem: eundemque te, etc.,
id. Att. 4, 1, 1:Sopater quidam fuit, etc.... huic eidem Sopatro eidem inimici ad C. Verrem ejusdem rei nomen detulerunt,
id. Verr. 2, 2, 28, § 68:cum est idem hic Sopater absolutus,
id. ib. 2, 2, 29, §70: hoc idem facere,
id. Rep. 1, 35:ab hisce eisdem permotionibus,
id. de Or. 1, 12, 53:idem ille tyrannus,
id. Rep. 1, 42:in eisdem illis locis,
id. Verr. 2, 1, 21, § 56:eandem illam (sphaeram),
id. Rep. 1, 14:eum et idem qui consuerunt et idem illud alii desiderent,
id. Off. 2, 15 fin.:idem iste Mithridates,
id. de Imp. Pomp. 7, 19 (Klotz, Orell., B. and K.;older edd., idem ipse): musici qui erant quondam idem poëtae,
id. de Or. 3, 44, 174; cf.:beneficentia, quam eandem benignitatem appellari licet,
id. Off. 1, 7, 20:quod idem in ceteris artibus non fit,
id. Fin. 3, 7, 24 fin.:exitus quidem omnium unus et idem fuit,
id. Div. 2, 47, 97:in qua (causa) omnes sentirent unum atque idem,
id. Cat. 4, 7, 14; cf.in an inverted order: ut verset saepe multis modis eandem et unam rem,
id. Or. 40, 137:neque ego aliter accepi: intellexi tamen idem, non existimasse te, etc.,
id. Fam. 9, 15, 3; id. Att. 3, 12, 1; 8, 3, 3.—As a word of comparison, with et, ac, que, ut, qui ( quae, quod), quam, quasi, cum, or (mostly poet.) with the dat., the same as, identical with, of the same meaning as, etc.:si quaeratur, idemne sit pertinacia et perseverantia,
Cic. Top. 23, 87: videmus fuisse quosdam, qui idem ornate ac graviter, idem versute et subtiliter dicerent, at the same time and as well as, id. Or. 7, 22; cf. id. Sull. 18, 51:imperii nostri terrarumque idem est extremum,
id. Prov. Cons. 13, 33; cf. id. Cael. 28, 67:disputationem habitam non quasi narrantes exponimus, sed eisdem fere verbis, ut actum disputatumque est,
id. Tusc. 2, 3, 9:idem abeunt, qui venerant,
id. Fin. 4, 3, 7:quoniam earum rerum quas ego gessi, non est eadem fortuna atque condicio, quae illorum qui, etc.,
id. Cat. 3, 12, 27:non quo idem sit servulus quod familia,
id. Caecin. 20, 58:qui (servi) et moribus eisdem essent, quibus dominus, et eodem genere ac loco nati,
id. Verr. 2, 3, 25, § 62:eandem constituit potestatem quam si, etc.,
id. Agr. 2, 12, 30:eodem loco res est, quasi ea pecunia legata non esset,
id. Leg. 2, 21, 53; cf.:sensu amisso fit idem, quasi natus non esset omnino,
id. Lael. 4, 14.—With cum:tibi mecum in eodem est pistrino vivendum,
Cic. de Or. 2, 33, 144:hunc eodem mecum patre genitum, etc.,
Tac. A. 15, 2:in eadem mecum Africa geniti fides,
Liv. 30, 12, 15; 28, 28, 14.—With dat.:(Homerus) Sceptra potitus, eadem aliis sopitu' quiete est,
Lucr. 3, 1038; cf.:invitum qui servat idem facit occidenti,
Hor. A. P. 467; so Ov. M. 13, 50; id. Am. 1, 4, 1 al.:quod non idem illis censuissemus,
Cic. Fam. 9, 6, 3; Just. 2, 4, 10:ille eadem nobis juratus in arma,
Ov. M. 13, 50.—In neutr. with gen.:si idem nos juris haberemus quod ceteri,
Cic. Balb. 12, 29:tibi idem consilii do, quod, etc.,
id. Fam. 9, 2, 2:omnes qui ubique idem operis efficiunt,
Lact. 5, 4, 1:non habet officii lucifer omnis idem,
Ov. F. 1, 46.— Advv.: eādem, eodem, v. h. v. -
3 idem
īdem, ĕădem, ĭdem [is + -dem (particule)] - à l'acc. sing.: eumdem (eundem), eamdem (eandem); au gén. plur. eorumdem (eorundem), earumdem (earundem). - voir la déclinaison - Inscr.: nom. masc. sing. isdem et eidem -- dat. sing. idem -- dat. fém. sing. eaedem -- nom. masc. plur. idem ---- Lucr. Virg. Ov. dat. et abl. plur. isdem. [st1]1 [-] le même, la même... - idem vultus, Cic.: le même visage. - amicus est tanquam alter idem, Cic.: un ami est comme un autre nous-mêmes. - idem + un pronom: ego, tu, hic, ille, iste, qui. - est boni viri, quem eundem sapientem licet dicere, haec duo tenere in amicitia, Cic. Lael.: il appartient à l'homme de bien, que l'on peut appeler sage, d'observer ces deux lois sur l'amitié. - quibus perpetuo esset iisdem in vallo permanendum, Caes. BG. 7: car ils devaient demeurer sans cesse au retranchement. - beneficentia, quam eandem benignitatem appellari licet, Cic. Off. 1: la bienfaisance, que l'on peut appeler bonté. - apud scriptores senatoresque eorundem temporum, Tac. An. 2: dans les récits des historiens et des sénateurs qui ont vécu à la même époque. [st1]2 [-] de nouveau, encore, une seconde fois. - ego idem recreavi, Cic.: c'est encore moi qui ai ranimé... [st1]3 [-] et en même temps, aussi, à la fois, également. - viros fortes, magnanimos, eosdem bonos et simplices esse volumus, Cic. Off. 1, 19, 63: nous voulons que les hommes soient courageux et d'âme grande **et les mêmes bons et sans détours** = et également bons et sans détours. - audacissimus est idemque prudentissimus: il est à la fois très hardi et très prudent. - oratio grandis et eadem faceta, Cic.: éloquence noble et en même temps pleine d'agrément. - quae qui recipit, recipiat idem necesse est timiditatem et ignaviam, Cic. Tusc. 3: celui qui admet cela, admet aussi forcément sa lâcheté et sa faiblesse. - quid praeclarum non idem arduum? Cic. Tusc. 3: quelle chose remarquable n'est en même temps difficile? - musici qui erant iidem poetae, Cic.: les musiciens qui étaient aussi des poètes. - ne ego incautus, qui cum Academico et eodem rhetore congredi conatus sum! Cic. Nat. 2: quelle ne fut pas mon imprudence quand je me suis risqué à lutter contre un Académicien qui est également rhéteur! [st1]4 [-] néammoins, pourtant, mais en revanche, par contre. - multi qui volnera exceperunt fortiter et tulerunt, iidem dolorem morbi ferre non possunt, Cic. Tusc. 2, 65: nombreux sont ceux qui reçoivent des blessures et les supportent courageusement, mais qui ne peuvent pas supporter la douleur de la maladie. [st1]5 [-] idem... qui... ou idem... ac... ou idem... atque... ou idem... et... ou idem... ut...: le même que. - eodem cibo quo milites vescebatur, Lhom.: il mangeait la même nourriture que les soldats. - servi ejus, qui moribus isdem essent quibus dominus, Cic. Verr. 2, 3: ses esclaves, qui avaient les mêmes manières que leur maître. - utor eisdem libris ac tu: je me sers des mêmes livres que toi. - eisdem libris utor quibus tu (s.-ent. uteris): je me sers des mêmes livres que toi. - iisdem fere verbis ut actum disputatumque est, Cic. Tusc. 2, 9: presque dans les mêmes termes qu'on employa dans la discussion. - avec le datif - idem facit occidenti, Hor.: il fait la même chose que quelqu'un qui tue. - eādem aliis sopitu' quiete est, Lucr. 3, 1038: il dort du même sommeil que les autres (= il est mort). - non idem illis censere, Cic. Fam. 9: ne pas avoir le même avis qu'eux. [st1]6 [-] tournures remarquables. - sentire unum atque idem, Cic.: avoir un sentiment unanime. - eodem loco res est quasi..., Cic.: l'affaire est au même point que si... - eādem (s.-ent. viā), Liv. Cic.: par le même chemin. - eādem, Plaut.: par le même moyen. - idem, n. sing. + gén.: tibi idem consilii do quod... Cic. Fam. 9, 2: je te donne le même conseil que... - idem juris quod, Cic. Balb. 12, 29: le même droit que...* * *īdem, ĕădem, ĭdem [is + -dem (particule)] - à l'acc. sing.: eumdem (eundem), eamdem (eandem); au gén. plur. eorumdem (eorundem), earumdem (earundem). - voir la déclinaison - Inscr.: nom. masc. sing. isdem et eidem -- dat. sing. idem -- dat. fém. sing. eaedem -- nom. masc. plur. idem ---- Lucr. Virg. Ov. dat. et abl. plur. isdem. [st1]1 [-] le même, la même... - idem vultus, Cic.: le même visage. - amicus est tanquam alter idem, Cic.: un ami est comme un autre nous-mêmes. - idem + un pronom: ego, tu, hic, ille, iste, qui. - est boni viri, quem eundem sapientem licet dicere, haec duo tenere in amicitia, Cic. Lael.: il appartient à l'homme de bien, que l'on peut appeler sage, d'observer ces deux lois sur l'amitié. - quibus perpetuo esset iisdem in vallo permanendum, Caes. BG. 7: car ils devaient demeurer sans cesse au retranchement. - beneficentia, quam eandem benignitatem appellari licet, Cic. Off. 1: la bienfaisance, que l'on peut appeler bonté. - apud scriptores senatoresque eorundem temporum, Tac. An. 2: dans les récits des historiens et des sénateurs qui ont vécu à la même époque. [st1]2 [-] de nouveau, encore, une seconde fois. - ego idem recreavi, Cic.: c'est encore moi qui ai ranimé... [st1]3 [-] et en même temps, aussi, à la fois, également. - viros fortes, magnanimos, eosdem bonos et simplices esse volumus, Cic. Off. 1, 19, 63: nous voulons que les hommes soient courageux et d'âme grande **et les mêmes bons et sans détours** = et également bons et sans détours. - audacissimus est idemque prudentissimus: il est à la fois très hardi et très prudent. - oratio grandis et eadem faceta, Cic.: éloquence noble et en même temps pleine d'agrément. - quae qui recipit, recipiat idem necesse est timiditatem et ignaviam, Cic. Tusc. 3: celui qui admet cela, admet aussi forcément sa lâcheté et sa faiblesse. - quid praeclarum non idem arduum? Cic. Tusc. 3: quelle chose remarquable n'est en même temps difficile? - musici qui erant iidem poetae, Cic.: les musiciens qui étaient aussi des poètes. - ne ego incautus, qui cum Academico et eodem rhetore congredi conatus sum! Cic. Nat. 2: quelle ne fut pas mon imprudence quand je me suis risqué à lutter contre un Académicien qui est également rhéteur! [st1]4 [-] néammoins, pourtant, mais en revanche, par contre. - multi qui volnera exceperunt fortiter et tulerunt, iidem dolorem morbi ferre non possunt, Cic. Tusc. 2, 65: nombreux sont ceux qui reçoivent des blessures et les supportent courageusement, mais qui ne peuvent pas supporter la douleur de la maladie. [st1]5 [-] idem... qui... ou idem... ac... ou idem... atque... ou idem... et... ou idem... ut...: le même que. - eodem cibo quo milites vescebatur, Lhom.: il mangeait la même nourriture que les soldats. - servi ejus, qui moribus isdem essent quibus dominus, Cic. Verr. 2, 3: ses esclaves, qui avaient les mêmes manières que leur maître. - utor eisdem libris ac tu: je me sers des mêmes livres que toi. - eisdem libris utor quibus tu (s.-ent. uteris): je me sers des mêmes livres que toi. - iisdem fere verbis ut actum disputatumque est, Cic. Tusc. 2, 9: presque dans les mêmes termes qu'on employa dans la discussion. - avec le datif - idem facit occidenti, Hor.: il fait la même chose que quelqu'un qui tue. - eādem aliis sopitu' quiete est, Lucr. 3, 1038: il dort du même sommeil que les autres (= il est mort). - non idem illis censere, Cic. Fam. 9: ne pas avoir le même avis qu'eux. [st1]6 [-] tournures remarquables. - sentire unum atque idem, Cic.: avoir un sentiment unanime. - eodem loco res est quasi..., Cic.: l'affaire est au même point que si... - eādem (s.-ent. viā), Liv. Cic.: par le même chemin. - eādem, Plaut.: par le même moyen. - idem, n. sing. + gén.: tibi idem consilii do quod... Cic. Fam. 9, 2: je te donne le même conseil que... - idem juris quod, Cic. Balb. 12, 29: le même droit que...* * *Idem, eadem, idem. idem masc. ge. producit primam: idem neut. corripit. Genit. eiusdem: eidem: eundem, eandem, idem: eodem, eadem, eodem. Eidem vel iidem, eaedem, eadem: eorundem, earundem, eorundem: eisdem vel iisdem: eosdem, easdem, eadem: eisdem vel iisdem. Le mesme.\Idem animus nunc est. Plaut. La mesme affection.\Idem es ecastor qui soles. Plaut. Tu es tout tel que tu soulois.\Praesens, absensque idem erit. Terent. Il sera tout un, soit que son maistre y soit, soit qu'il n'y soit pas.\Idem ego. Plaut. Idem ego sum salus, fortuna, lux, laetitia, gaudium. Moymesme.\Cedo nunc eiusdem illius inimici mei de me eodem concionem. Cic. De cestuy là mesme.\- similiorem mulierem Magisque eandem, quam nostrae est ea, non reor Deos facere posse. Plaut. Plus pareille.\- ne faceres idem Quod vulgus seruorum solet, dolis vt me deluderes. Terent. Ce mesme que, etc.\Huic eidem Sopatro iidem inimici. Cic. A cestuy mesme.\Eodem pacto quo huc accessi, abscessero. Plaut. Ainsi.\Idem dicere semper. Cic. Estre tousjours de mesme opinion.\Quibus hoc praecipiendum videtur, vnum scilicet et idem quod caeteris omnibus. Cic. Une mesme chose.\Vno eodem tempore. Cic. En un mesme temps.\Alter idem. Cic. Un autre soymesme.\Eosdem esse oratorios numeros qui sunt poetici. Cic. Semblables.\Dianam et Lunam eandem esse putant. Cic. Ils pensent que c'est un tout.\Peripatetici iidem olim qui Academici. Cic. Ce sont ceulx mesme qui, etc.\Hoc est fere idem quod illud. Cic. Ceci et cela sont presque tout un.\Quam ego pari atque in eadem laude ponam. Cic. Je l'estime autant l'un que l'autre.\Iidem iidem, ea forma qua dicimus Alii alii. Cic. Videmus quosdam qui iidem ornate et grauiter, iidem versute ac subtiliter dicerent. Les mesmes.\Sed quomodo iidem dicitis non omnia deos persequi? iidem vultis, etc. Cic. Vous mesmes.\Et idem, vel Idemque, Emphasis. Cic. Splendida et grandis, et eadem in primis faceta oratio. Avec ce.\Qui, idem. Cic. Quam Vlysses Deli se palmam vidisse dicit, hodie monstrant eandem. Celle mesme.\Duo musici, qui erant quondam iidem poetae. Cic. Touts deux poetes.\Idem valet ac si pater iudicaret. Cic. C'est autant que si, etc. C'est tout un comme si, etc.\Eodem modo componito, atque spiram. Cato. Tout ainsi que, etc.\Cum caeteris idem aetatis nobilibus. Tacit. D'une mesme aage.\Idem virium. Tacit. Mesme force. -
4 īdem
īdem eadem, idem （gen. ēiusdem; plur nom. eīdem or īdem; dat. and abl. eīsdem or īsdem; the forms eōdem, eādem, eundem, etc., often disyl. in poetry), pron. [2 I-+-dem (demonstr. suffix)], the same: Ille... praesens absensque idem erit, T.: īsdem legibus uti, Cs.: semper idem voltus: eodem modo omnīs causas agere: ad causas simillimas vel potius easdem: eodem tempore, Cs.: Non eadem est aetas, is changed, H.: tamquam alter idem, a second self: idem velle atque idem nolle, S.—Introducing an additional predicate, at the same time, likewise, also, furthermore: hoc idem reliquis deinceps fit diebus, Cs.: oratio grandis et eadem in primis faceta: vir innocentissimus idemque doctissimus: hiemes reducit Iuppiter, idem Submovet, H.: (Epicurus) cum optimam naturam dei dicat esse, negat idem esse in deo gratiam, nevertheless: Aedificas... et idem rides, etc., H. —With emphatic pronouns, also, the same, very, besides, at the same time: idem ego ille... idem inquam ego recreavi, etc.: ego idem, qui, etc.: cedo nunc eiusdem illius inimici mei de me eodem contionem: idem rex ille, qui, the very same, H.: cum et idem qui consuerunt et idem illud alii desiderent: idem iste Mithridates: ut verset saepe eandem et unam rem.—In comparisons, the same as, identical with, of the same meaning as: haec eodem tempore mandata referebantur, et legati veniebant, Cs.: vitast eadem ac fuit, T.: qui idem ornate ac graviter, idem versute et subtiliter dicerent, at the same time: eisdem fere verbis, ut actum disputatumque est: eādem ratione quā pridie resistitur, Cs.: idem abeunt, qui venerant: non quo idem sit servulus quod familia: tibi idem consili do, quod, etc.: fit idem, quasi natus non esset omnino: tibi mecum in eodem est pistrino vivendum: Invitum qui servat idem facit occidenti, H.: quod non idem illis censuissemus.* * *eadem, idem PRON(w/-dem ONLY, idem, eadem, idem) same, the same, the very same, also -
5 idem
idem [idεm]adverb• il a mauvais caractère et son frère idem (inf) he's bad-tempered and so is his brother or and his brother's the same• une bière -- idem pour moi ! (inf) a beer -- same for me!* * *idɛmadverbe dittotu seras puni et lui idem — (colloq) you'll be punished and so will he
* * *idɛm adv(= de même)Il est complètement débile, et son frangin idem! — He's a complete idiot and his brother's just the same!, He's a complete idiot and the same goes for his brother!
* * *idem adv ditto; tu seras puni et lui idem you'll be punished and so will he.[idɛm] adverbe -
6 idem
īdem, eadem, idem [is + -dem]1) тот же самый, тот же, один и тот же (mundus mutatur nec i. manet C)i. velle atque i. nolle Sl — желать и не желать одного и того жеamicus est tamquam alter i. C — друг есть как бы второе «я»non cognoscere (aliquem) eundem esse Ter — совершенно не узнать кого-л.non eadem est aetas, non mens H — не те (уж) годы, да и настроение не то2) а также, равным образомi. ego contendo C — и я также утверждаюtuus i. et i. noster C — твой и в то же время наш (как твой, так и наш) -
7 idem
ī-dem, ea-dem, i-dem (v. is u. dem Suffix dem), derselbe, der nämliche (zur Bezeichnung der Identität einer Person od. Sache), Cic. u.a.: eundem excellere pluribus rebus, daß ein und derselbe usw., Cic.: idem velle atque idem nolle, dasselbe, das Nämliche, Sall.: amicus est tamquam alter idem, ein anderes Selbst, ein zweites Ich, Cic. – zuweilen = auch, ebenfalls, zugleich, idem ego contendo, ich behaupte auch, Cic.: suavissimus et idem facillimus, Cic.: doppelt = zugleich und; sowohl... als auch; zugleich... zugleich, tuus idem et idem noster, Cic.: idem maestitiam reprehendit, idem iocum, Cic. – konstr. a) mit folg. qui, atque (ac), et, ut, quam, quasi, cum u. dgl., zB. eadem virtus, quae in proavo, Cic.: idem valere, ac etc., Cic.: non eadem nobis et illis necessitudo impendet, Sall.: isdem verbis, ut actum est, Cic.: eandem potestatem, quam si lata esset lex, Cic.: eodem loco est, quasi... non esset, Cic.: in eadem mecum Africa geniti, Liv.: eodem mecum patre genitus, Tac. (vgl. über idem cum Weißenb. Liv. 30, 12, 15). – mit folg. Dat., idem facit occidenti, er handelte gleich dem usw., Hor. de art. poët. 467; u. so auch Lucr. 3, 1036. Cic. ep. 9, 6, 3. Iustin. 2, 4, 10. – neutr. subst. (s. Burm. Ov. fast. 1, 46. Bünem. Lact. 5, 4, 1), idem iuris, das nämliche Recht, Cic.: idem operis, Lact.: eodem loci, auf eben der Stelle, Cic. – b) mit et od. que = und zwar, Asia ista referta et eadem delicata, Cic.: certissimi iidemque acerrimi, Cic.: esse uno et eodem statu, in ein u. demselben, Cic.: uno eodemque tempore, zu ein u. derselben Zeit, Cic.: uno atque eodem die, Suet. – / In Inscr. u. codd. der Nom. Sing. des Mask. auch isdem u. öfter eidem der Dat. Sing. īdem (s. Neue-Wagener Formenl.3 2, 390 u. 391 u. Georges Lexik. d. lat. Wortf. S. 331. Lachm. Lucr. 1, 120); der Dat. Sing. des Femin. eaedem, Anthol. Lat. 1536, 2 M.; der Nom. Plur. bei Dichtern auch idem; Dat. u. Abl. Plur. gew. isdem (s. Neue-Wagener Formenl.3 2, 392 ff.). – Ablat. eademque, eademque dreisilbig, Verg. ecl. 8, 80; Aen. 10, 487: Akk. Plur. easdem zweisilbig, Prop. 4, 7, 7 sq.
-
8 idem
ī-dem, ea-dem, i-dem (v. is u. dem Suffix dem), derselbe, der nämliche (zur Bezeichnung der Identität einer Person od. Sache), Cic. u.a.: eundem excellere pluribus rebus, daß ein und derselbe usw., Cic.: idem velle atque idem nolle, dasselbe, das Nämliche, Sall.: amicus est tamquam alter idem, ein anderes Selbst, ein zweites Ich, Cic. – zuweilen = auch, ebenfalls, zugleich, idem ego contendo, ich behaupte auch, Cic.: suavissimus et idem facillimus, Cic.: doppelt = zugleich und; sowohl... als auch; zugleich... zugleich, tuus idem et idem noster, Cic.: idem maestitiam reprehendit, idem iocum, Cic. – konstr. a) mit folg. qui, atque (ac), et, ut, quam, quasi, cum u. dgl., zB. eadem virtus, quae in proavo, Cic.: idem valere, ac etc., Cic.: non eadem nobis et illis necessitudo impendet, Sall.: isdem verbis, ut actum est, Cic.: eandem potestatem, quam si lata esset lex, Cic.: eodem loco est, quasi... non esset, Cic.: in eadem mecum Africa geniti, Liv.: eodem mecum patre genitus, Tac. (vgl. über idem cum Weißenb. Liv. 30, 12, 15). – mit folg. Dat., idem facit occidenti, er handelte gleich dem usw., Hor. de art. poët. 467; u. so auch Lucr. 3, 1036. Cic. ep. 9, 6, 3. Iustin. 2, 4, 10. – neutr. subst. (s. Burm. Ov. fast. 1, 46. Bünem. Lact. 5, 4, 1), idem iuris, das nämliche Recht, Cic.: idem operis, Lact.: eodem loci, auf eben der Stelle, Cic. – b) mit et od.————que = und zwar, Asia ista referta et eadem delicata, Cic.: certissimi iidemque acerrimi, Cic.: esse uno et eodem statu, in ein u. demselben, Cic.: uno eodemque tempore, zu ein u. derselben Zeit, Cic.: uno atque eodem die, Suet. – ⇒ In Inscr. u. codd. der Nom. Sing. des Mask. auch isdem u. öfter eidem der Dat. Sing. īdem (s. Neue-Wagener Formenl.3 2, 390 u. 391 u. Georges Lexik. d. lat. Wortf. S. 331. Lachm. Lucr. 1, 120); der Dat. Sing. des Femin. eaedem, Anthol. Lat. 1536, 2 M.; der Nom. Plur. bei Dichtern auch idem; Dat. u. Abl. Plur. gew. isdem (s. Neue- Wagener Formenl.3 2, 392 ff.). – Ablat. eademque, eademque dreisilbig, Verg. ecl. 8, 80; Aen. 10, 487: Akk. Plur. easdem zweisilbig, Prop. 4, 7, 7 sq. -
9 idem
тот же, eodem patre eademque matre nati (Gaj. I. 61. 1. 28 § 3 D. 12, 2. 1. 71 pr. D. 46, 1. 1. 11 pr. D. 2, 1. 1 4 § 1 D. 48, 16);creditor idemque (вместе) debitor (1. 2 D. 16, 2 1. 75 D. 3, 3. 1. 7 C. 6, 20);
idem iuris est (1. 8 pr. D. 9, 2. 1. 4 D. 24, 1. 1. 3 pr. D. 45, 1. 1. 13 § 2 C. 13, 6. 1. 5 § 3 D. 25, 3); (L. XII. tab. I. 5).
-
10 idem
adj. C'est idem au cresson: It's six of one, half a dozen of the other—It's very much the same thing. -
11 Duo cum faciunt idem, non est idem
Когда двое делают одно и то же, это уже не одно и то же.Источник - Теренций, "Братья", 823-24: Duo cúm idem faciunt - Hoc lícet impune fácer(e) huic, illi nón licet "Когда двое делают одно и то же, - то одному это можно делать безнаказанно, а другому нельзя".Обыкновенно практика образует в голове воспитателя несколько рубрик, под которые он будет потом подводить все представляющиеся ему детские характеры: "Этот мальчик туп, говорит он, этот мог бы заниматься, да ленив, этот со способностями, да рассеян, этот шаловлив, этот самолюбив, этот боится только наказания, этот зол, этот плакса" и т. д. Но каждая из этих черт, тупость, ленивость, злость и проч., может в двух различных натурах иметь совершенно различные корни и требовать от воспитателя совершенно различных мер. Duo cum faciunt idem, non est idem, говорит латинская поговорка, и одна и та же мера может производить совершенно различные действия на две, по-видимому, сходные натуры. (К. Д. Ушинский, О народности в общественном воспитании.)Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Duo cum faciunt idem, non est idem
-
12 Hoc est
hīc, haec, hoc ( gen. hujus, monosyl., Plaut. Am. prol. 51; 96; 1, 1, 115; dat. huic, Sidon. Carm. 7, 145; Avien. Descr. Orb. 22; dat. sing. fem. hae rei, Cato, R. R. 14, 3; acc. HONC for hunc, C. I. L. 1, 32; nom. plur. hic, Enn. ap. Philarg. ad Verg. G. 4, 230 = Ann. v. 414 Vahl.; Varr. L. L. 6, § 73 Mull.; fem. haec, v. infra, B. init.; dat. and abl. hibus, Plaut. Curc. 4, 2, 20; cf. Varr. L. L. 8, § 78 Mull.; v. Neue, Formenl. 2, p. 203 sqq.), pron. demonstr. [from the pronom. root i (whence also comes is), with the demonstr. suffix ce ] points to something near or present, or which is conceived of as present, this.(α).With subst.:(β).hic homo sanus non est,
Plaut. Am. 1, 1, 246:rapidus fluvius est hic, non hac temere transiri potest... apud hunc fluvium, etc.,
id. Bacch. 1, 1, 53:quid praeclarum putet in rebus humanis, qui haec deorum regna perspexerit? etc.,
Cic. Rep. 1, 17:genus hoc,
id. ib. 1, 25:hoc avunculo, atque in hac tam clara re publica natus,
id. ib. 1, 19; cf.:quorum singuli saluti huic civitati fuerunt, et qui sunt procul ab aetatis hujus memoria,
id. ib. 1, 1:his libris,
id. ib. 1, 7:hae feriae,
id. ib. 1, 9; 1, 20; cf.:hoc otio,
id. ib. 9 fin.:haec caelestia vel studiosissime solet quaerere,
id. ib. 1, 10:ad haec cituma,
id. ib. 1, 21:hic vir,
Liv. 7, 39, 12.—Absol. (cf. Krebs, Antibarb. p. 520):B.hic insidiantes vigilant, Enn. l. l.: hi domum me ad se auferent,
Plaut. Men. 5, 2, 94: non mihi videtur, quod hi venerunt, alius nobis sermo esse quaerendus, sed agendum accuratius, et dicendum dignum aliquid horum auribus, Cic. Rep. 1, 13:feceris (ut etiam pro his dicam) nobis gratum omnibus,
id. ib. 1, 21 fin.:hoc ubi Amphitruo erus conspicatus est, etc.,
Plaut. Am. 1, 1, 87:docere hoc poterat ille homines paene agrestes, et apud imperitos audebat haec dicere,
Cic. Rep. 1, 15:dixerat hoc ille, cum, etc.,
id. ib. 1, 12:haec Scipio cum dixisset,
id. ib. 1, 11:haec plurimis a me verbis dicta sunt, etc.,
id. ib. 1, 7.—More emphatic, in the original full form, hīce, haece, hōce (not, as formerly written, hicce, haecce, hocce; in gen. sing. HVIVSQVE; in nom. plur. hisce, like ieis = ei, and ques = qui, see below; and apocopated in nom. plur. fem. haec for haece, and in gen. plur. horunc, harunc, for horunce, harunce);C.and, with the interrogative particle, hicine, haecine, hocine (mostly ante - class.): hoce haud dubium est quin, etc.,
Ter. And. 2, 3, 17:eum hinc profugiens vendidit in Alide Patri hujusce,
Plaut. Capt. prol. 10; so,hujusce,
id. Poen. prol. 120; 5, 4, 76; 87; cf.:atque hujusce rei judicium jam continuo video futurum,
Cic. Div. in Caecil. 14, 47:hisce homines ubi habitent,
Plaut. Trin. 4, 2, 36; v. Ritschl ad h. l.; so,hisce,
id. Ps. 1, 5, 125; id. Capt. prol. 35 Fleck.; id. Rud. 2, 1, 5 ib., and perh. also id. Mil. 4, 8, 24 (Ritschl, hice): hice, Att. ap. Non. 15, 29 (Trag. Rel. v. 122 Rib.); Ter. Eun. 2, 2, 38:haec aedes,
Plaut. Most. 2, 1, 53; 3, 1, 117; so,haec sunt atque aliae multae in magnis dotibus Incommoditates,
id. Aul. 3, 5, 58:haec (puellae),
Ter. Eun. 3, 5, 34:haec sententiae,
Cic. Tusc. 1, 11, 22; 3, 34, 84; Lucr. 3, 601; Verg. G. 3, 305; cf. Bentl. Ter. Hec. 5, 2, 24:aliut posticum harunce aedium,
Plaut. Stich. 3, 1, 41; cf.:harunc aedium,
id. Most. 2, 1, 57:sine opera tua nihil di horunc facere possunt,
id. Cist. 1, 1, 53:horunc,
id. Poen. 3, 1, 48; Ter. Hec. 1, 2, 97; id. Phorm. 3, 2, 33:cedo signum, si harunc Baccharum es,
Plaut. Mil. 4, 2, 25:harunc aedium,
id. Merc. 5, 1, 3:hisce ego Placidum ted hodie reddam,
id. Curc. 5, 3, 48; cf.:quid dicam hisce, incertus sum,
Ter. Hec. 3, 4, 36:tu ab hisce rebus animum avoca,
Sulp. in Cic. Fam. 4, 5, 5; so,hisce,
Plaut. Cas. 2, 7, 13; id. Most. 1, 3, 81; 1, 4, 23; 2, 2, 71; 4, 2, 35 et saep.: Thr. Tu hosce instrue. Gn Illuc est sapere! ut hosce instruxit, Ter. Eun. 4, 7, 11; so,hosce,
id. ib. 1, 2, 71; id. Heaut. 3, 2, 3; 4, 5, 4; id. Ad. 5, 7, 5; id. Phorm. 4, 3, 4:apud hasce aedes,
Plaut. Am. 1, 1, 194; so,hasce,
id. As. 2, 3, 1; id. Aul. 2, 4, 2; 2, 8, 15; id. Capt. 4, 2, 51; id. Bacch. 4, 6, 17 et saep.—With the interrog. particle: hicin' Achilles est?
Plaut. Mil. 1, 1, 61; so,hicinest?
id. Pers. 5, 2, 49; cf.:hicine vir patriae natus usquam nisi in patria morietur?
Cic. Mil. 38, 104 et saep.:haecine,
Plaut. Am. 1, 1, 206; id. Ep. 4, 2, 5; 5, 1, 15; id. Pers. 4, 3, 75; Ter. Hec. 5, 2, 5; id. Phorm. 5, 8, 24:huncine hominem,
Plaut. Ps. 1, 2, 68; cf.:huncine hominem! hancine impudentiam! judices, hanc audaciam!
Cic. Verr. 2, 5, 25, § 62:hocine hic pacto potest Inhibere imperium magister?
Plaut. Bacch. 3, 3, 43:o Juppiter, hoscine mores!
Ter. Ad. 4, 7, 40:hacine victoria sola aut hac praeda contenti estis futuri,
Liv. 10, 17, 5; Ter. Hec. 3, 1, 3;so in the shorter form, hicne,
Cic. Rosc. Am. 48, 141:ex hocne equo,
id. Fat. 3, 5:cum hocne,
id. Att. 9, 7, 3:ex hacne natura,
id. Tusc. 1, 25, 62: haece locutus, Enn. ap. Gell. 12, 4 (Ann. v. 239 Vahl.) al.—So, Fortuna hujusce diei, as a particular deity, Cic. Leg. 2, 11, 28; Plin. 34, 8, 19, § 54;in inscrr. also written HVIVSQVE DIEI,
Inscr. Orell. 5; cf.:HVIVSQ. LOCI,
id. ib. 1580; 2300;and HOIVSQVE AEDIS ERGO,
id. ib. 2488.—With other pronouns:D.hos eosdem motus perturbationes dixerimus,
Cic. Tusc. 3, 4, 7; cf.:cum idem hoc visum diceretur,
id. Rep. 1, 14:hoc idem fit in reliquis civitatibus,
Caes. B. G. 7, 15, 2; id. B. C. 1, 74, 5; Quint. 8, 4, 17:haec eadem centurionibus tribunisque militum mandabant,
Caes. B. G. 7, 17 fin.:haec eadem genera,
Quint. 6, 3, 54:hoc ipsum civile jus,
Cic. Rep. 1, 2:sed hoc ipsum ex superiore pendet quaestione,
Quint. 2, 1, 8; 8, 3, 45:ad hunc eum ipsum,
Cic. Ac. 1, 1, 2 Goer. N. cr.; cf.:idem hoc ipsum,
id. Tusc. 5, 9, 26:huic illi legato,
id. Fl. 22, 52:hunc illum fatis Portendi generum,
Verg. A. 7, 255; cf.:hic est enim ille vultus semper idem, quem, etc.,
Cic. Tusc. 3, 15, 31:hic est ille status quantitatis,
Quint. 7, 4, 15: haec est illa, quae deinôsis vocatur, id. 6, 2, 24:hujus istius facti stultitia,
Cic. Rab. Post. 9, 24:ista haec epigrammata,
Sid. Ep. 2, 10: hunc talem virum, Cic. fil. ap. Cic. Fam. 16, 21, 3:callidum quendam hunc,
Cic. de Or. 1, 50, 218.—Opp. to ille, iste, less freq. to hic, alter, alius, etc., this, the latter, to indicate the nearer object (which is to be determined not so much by the phraseology as by the thought; so that hic may refer to that noun whose position in the sentence is the more remote, but which is the most closely connected with the speaker, and of the most importance to him, in which case it is to be rendered by that, the former, etc.):2.ejusdem esse, qui in illa re peccarit, hoc quoque admisisse,
Cic. Inv. 2, 16, 50:in his undis et tempestatibus ad summam senectutem maluit jactari, quam in illa tranquillitate atque otio jucundissime vivere,
id. Rep. 1, 1:si deerunt haec remedia, ad illa declinandum est,
Quint. 7, 2, 30:cum hic testamento, ille proximitate nitatur,
id. 3, 6, 95:in his judicem sibi, in illis alii credere,
id. 5, 7, 33:haec pars perorationis accusatori patronoque ex aequo communis est. Affectibus quoque iisdem fere utuntur: sed varius hic, ille saepius ac magis,
id. 6, 1, 8; cf. id. 6, 2, 12; 17:cum tu ista caelestia de Scipione quaesieris, ego autem haec, quae videntur ante oculos, esse magis putem quaerenda,
Cic. Rep. 1, 19; id. Fam. 2, 11, 1:iisdem enim hic sapiens, de quo loquor, oculis, quibus iste vester, caelum, terram, mare intuebitur,
id. Ac. 2, 33, 105:si hoc loco scripsisset, isto verbo usus non esset, non isto loco verbum istud collocasset,
id. Inv. 2, 41, 121:has igitur tot sententias ut omittamus, haec nunc videamus, quae diu multumque defensa sunt,
id. Ac. 2, 42, 130:Caesar facile diceret: Hic versus Plauti non est, hic est,
this... that, id. Fam. 9, 16, 4:ego hoc dico. adversarius hoc,
Quint. 4, 4, 8:vendidit hic auro patriam... Hic thalamum invasit natae,
Verg. A. 6, 621 sq.:hi molium objectus, hi proximas scaphas scandere,
Tac. A. 14, 8:quid responsuri sint adversarii his et his... cum sciret haec et haec,
Quint. 6, 1, 3 sq.:interim quaeritur: hoc an hoc? furtum an sacrilegium?
id. 7, 3, 9:alter (Roscius) plurimarum palmarum vetus ac nobilis gladiator habetur, hic autem nuper se ad eum lanistam contulit,
Cic. Rosc. Am. 6, 17:occupat hic collem, cymba sedet alter adunca,
Ov. M. 1, 293.—Referring to that which in the speaker's mind is the nearer object, although by the position of the words it is the more remote: quam ob rem cave Catoni anteponas ne istum quidem ipsum, quem Apollo sapientissimum judicavit (i. e. Socratem): Hujus enim (i. e. Catonis, of the former) facta, illius (i. e. Socratis) dicta laudantur, Cic. Lael. 2, 10; id. Rosc. Com. 2, 7:E.hanc posteriorem (artem) et Stoici et Peripatetici, priorem autem illi (i. e. Peripatetici) egregie tradiderunt, hi (i. e. Stoici) ne attigerunt quidem,
id. Fin. 4, 4, 10:hoc Cicero atque Asinius certatim sunt usi: pro Scauro hic, ille pro filio,
Quint. 6, 1, 21; 3, 10, 1:melior tutiorque est certa pax quam sperata victoria: haec in tua, illa in deorum manu est,
the former... the latter, Liv. 30, 30, 19:quocumque aspicio, nihil est, nisi pontus et aer: Fluctibus hic tumidus, nubibus ille minax,
Ov. Tr. 1, 2, 24; id. M. 1, 697.—In the neutr. sing. subst., with gen.:F.quid hoc hominist?
Plaut. Am. 2, 1, 26; cf. Ter. Eun. 3, 4, 8:quid hoc morbi est?
id. ib. 2, 1, 19:quid hoc est negoti?
id. Ad. 4, 5, 71; cf. id. Eun. 3, 4, 6:hoc fructi pro labore ab his fero,
id. Ad. 5, 4, 16:edormiscam hoc villi,
id. ib. 5, 2, 11:hoc commodi est, quod, etc.,
Cic. Rosc. Am. 32, 91:hoc copiarum in Hispanias portatum est,
Liv. 42, 18, 7:hoc servitutis injunxisse, ut, etc.,
id. 5, 2, 8:hoc intervalli datum res tranquillas in urbe fecit,
id. 3, 25, 4:hoc consilii,
id. 5, 39, 6:hoc solacii,
id. 30, 13, 13:hoc noctis,
Plaut. Am. 1, 1, 2; 11; 136.—Hoc with verbs impers., pleonast. as a subject (ante-class.):G.eamus, Amphitruo: lucescit hoc jam,
there is daybreak, Plaut. Am. 1, 3, 45: luciscit hoc jam, [p. 853] Ter. Heaut. 3, 1, 1:lucet hoc,
Plaut. Mil. 2, 2, 63; cf. id. Curc. 1, 3, 26.—Pregn. (qs. pointing to something with the finger), this, this... here (ante-class. and poet.); most freq. of the speaker himself, like the Gr. hode, for ego:H.hic homost omnium hominum praecipuos,
Plaut. Trin. 5, 1, 1:hic si quid nobis forte adversi evenerit, tibi erunt parata verba, huic homini verbera,
Ter. Heaut. 2, 3, 115; so,huic homini, i. q. mihi,
Plaut. Ep. 1, 2, 38:hic homo, i. q. ego,
id. Curc. 2, 1, 33:hunc hominem, i. q. me,
Plaut. Bacch. 4, 4, 1; Hor. S. 1, 9, 47; cf.:vin' tu huic seni auscultare?
Ter. Ad. 5, 7, 8; id. And. 2, 1, 10; Tib. 2, 6, 7:haec res,
my property, Plaut. Trin. 2, 4, 106:hunc in collum,
my neck, id. Pers. 4, 6, 9 Brix (Ritschl, huc): ni haec praesensisset canes, this dog, = ego, id. Trin. 1, 2, 135 Brix ad loc.—In neutr. absol.: tu quod te posterius purges hanc injuriam mihi nolle Factam esse, hujus non faciam, not so much, i. e. not the least, Ter. Ad. 2, 1, 9.—With reference to time, of this time, now present, actual, this:II.cena hac annona est sine sacris hereditas,
in the present scarcity, Plaut. Trin. 2, 4, 83:sed nondum haec, quae nunc tenet saeculum, neglegentia deum venerat,
Liv. 3, 20:his temporibus,
Cic. Fam. 13, 77, 1:M. Cato, hujus nostri Catonis pater,
id. Off. 3, 16, 66; cf.:si potius ad antiquorum diligentiam, quam ad horum luxuriam dirigas aedificationem,
Varr. R. R. 1, 13, 6 sq.:etenim qui haec vituperare volunt, Chrysogonum tantum posse queruntur,
the present times, Cic. Rosc. Am. 48, 138:ne horum quidem magnificentia operum,
Liv. 1, 55 fin.;very rarely of time just ended: ante hos annos quadraginta,
Plin. 14, 22, 28, § 143:ante hos sex menses,
Phaedr. 1, 1, 10:ante hoc triduum,
Front. Ep. ad M. Caes. 2, 5 init.; Aug. Serm. 270, 3.Very freq. referring to a thought that follows, and which may be expressed by a relative sentence, or by a sentence denoting the object, cause, or effect; with qui, quae, quod, an acc. and inf., quod, ut, ne, etc. (more clearly indicative than the determinative, is, ea, id; though freq. confounded with it in MSS. and editt.).(α).With relat. clause:(β).Qui hodie fuerim liber, eum nunc potivit pater Servitutis: hic, qui verna natust, conqueritur,
Plaut. Am. 1, 1, 24; cf.:eos, qui, etc.... his, qui, etc.... longe duco esse anteponendos,
Cic. Rep. 1, 2:neque his contentus sum, quae de ista consultatione scripta nobis summi ex Graecia homines reliquerunt, neque ea, quae mihi videntur, anteferre illis audeo,
id. ib. 1, 22:non est tibi his solis utendum existimationibus ac judiciis, qui nunc sunt, hominum, sed iis etiam, qui futuri sunt,
id. Q. Fr. 1, 1, 15, § 43:quis hic est homo, quem ante aedis video hoc noctis?
Plaut. Am. 1, 1, 136:unde in laboribus et periculis fortitudo? nempe ab his, qui, etc.,
Cic. Rep. 1, 2; 1, 17:haec quae sunt in hoc genere,
id. ib. 1, 11:mundus hic totus, quod domicilium di nobis dederunt,
id. ib. 1, 13:hoc autem sphaerae genus, in quo, etc.,
id. ib. 1, 14;1, 16: in his libris, quos legistis,
id. Leg. 1, 9, 27; cf. id. Div. 1, 3, 5:quam quisque norit artem, in hac se exerceat,
id. Tusc. 1, 18, 41 et saep.:lepide ipsi hi sunt capti, suis qui filiis fecere insidias,
Plaut. Bacch. 5, 2, 90; cf. Cic. Tusc. 2, 1, 3; id. N. D. 1, 40, 113:servi, qui, cum culpa carint, tamen malum Metuont, hi solent esse eris utibiles,
Plaut. Most. 4, 2, 2 sq.; cf. Cic. Rep. 1, 19:de Bruti amore etsi mihi nihil novi adfers: tamen hoc audio libentius, quo saepius,
id. Att. 13, 36 fin.; cf.:is porro, quo generosior celsiorque est, hoc majoribus velut organis commovetur,
Quint. 1, 2, 30:hoc primum videamus, quidnam sit, de altero sole quod nuntiatum est in senatu, etc.,
Cic. Rep. 1, 10; 1, 24:mire tractat hoc Cicero pro Milone quae facturus fuerit Clodius, si praeturam invasisset,
Quint. 9, 2, 41.—With acc. and inf.:(γ).erat tunc haec nova et ignota ratio, solem lunae oppositum solere deficere,
Cic. Rep. 1, 16:sed hoc vir excellenti providentia sensit ac vidit, non esse opportunissimos situs maritimos urbibus iis, quae, etc.,
id. ib. 2, 3:hoc tantum admiror, Flavum, etc.,
Quint. 7, 4, 40; 11, 1, 22:unum hoc definio, tantam esse necessitatem virtutis, etc.,
Cic. Rep. 1, 1: hoc simul accipe dictum: Quorum..., Eorundem libertati me parcere certum est, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 204 Vahl.); cf.with appositive clause: sic hoc proloquar: Principio, ut illo advenimus, Continuo Amphitruo delegit viros, etc.,
Plaut. Am. 1, 1, 48:ut hoc: Non debes alienam uxorem optare,
Quint. 7, 1, 25; cf. id. 9, 4, 97; 9, 2, 32.—With quod or quia:(δ).maxime hoc mihi mirum videri solet, quod, qui tranquillo mari gubernare se negent posse, etc.,
Cic. Rep. 1, 6:quaesierat ex me Scipio, quidnam sentirem de hoc, quod duo soles visos esse constaret,
id. ib. 1, 13; Quint. 9, 1, 1:propter hoc ipsum ostendenda non sunt, quod apparent,
id. 12, 9, 6:nostri primo integris viribus fortiter repugnare... sed hoc superari, quod diuturnitate pugnae, etc.,
in this that, herein that, Caes. B. G. 3, 4, 3; cf. Quint. 8, 3, 30:hoc ipso fidem detrahimus illis, quod sint tam gravia,
id. 9, 2, 53:hoc ipso, quod,
id. 4, 1, 54; 5, 11, 41; 6, 2, 16 et saep.: consilio vestro utar libenter, et hoc libentius, quod, etc., Caes. ap. Cic. Att. 9, 8, C, 1; cf.:id hoc facilius eis persuasit, quod undique loci natura Helvetii continentur,
Caes. B. G. 1, 2, 3:hoc esse miseriorem gravioremque fortunam Sequanorum quam reliquorum, quod soli, etc.,
id. ib. 1, 32, 4; Quint. 5, 7, 22:hoc magis, quod (al. quia) illic ut litigatores loquimur frequentius,
id. 6, 2, 36:hoc sese excruciat animi, Quia leno ademit cistulam ei,
Plaut. Rud. 2, 3, 57:quod hoc etiam mirabilius debet videri, quia, etc.,
Cic. de Or. 1, 3, 12; cf.:hoc sunt exempla potentiora, quia, etc.,
Quint. 10, 1, 15.—With ut or ne:B.nunc hoc me orare a vobis jussit Juppiter, ut conquistores, etc.,
Plaut. Am. prol. 64; cf.:hoc quoque etiam mihi in mandatis dedit, Ut conquistores, etc.,
id. ib. 81:atque hoc evenit In labore atque in dolore, ut mors obrepat interim,
id. Ps. 2, 3, 19:nec enim hoc suscepi, ut, etc.... neque hoc polliceor me facturum, ut, etc.,
Cic. Rep. 1, 24:neque enim hac nos patria lege genuit aut educavit, ut... sed ut, etc.,
id. ib. 1, 4;for which: homines sunt hac lege generati, qui tuerentur, etc.,
id. ib. 6, 15:quare hoc animo in nos esse debebis, ut aetas nostra, etc.,
id. Fam. 2, 1 fin.; id. Off. 3, 5, 22; id. Rep. 1, 12:plurimum in hoc laboris exhausimus, ut ostenderemus, etc.,
Quint. 8 praef. § 6; cf.:habenda fides est vel in hoc, ut, etc.,
id. 11, 2, 51; so,in hoc, ut,
id. 6, 3, 15; 10, 3, 29: hoc erit tibi argumentum semper in promptu situm: Ne quid exspectes amicos, quod tute agere possies, Enn. ap. Gell. 2, 29 fin. (Sat. v. 37 Vahl.); so,in hoc scilicet, ne suspectus his foret,
Vell. 2, 41 fin. —Hoc est serves to annex a more particular explanation of what has been said, that is, that is to say, namely:C.in hac causa dicam de eo prius, quod apud vos plurimum debet valere, hoc est, de voluntate eorum, quibus injuriae factae sunt,
Cic. Div. in Caecil. 4, 11:quadriennium, hoc est, ex quo tempore fundus veniit,
id. Caecin. 7, 19; 34, 100:cum honos agebatur amplissimus familiae vestrae, hoc est, consulatus parentis tui,
id. Sull. 17, 49; id. Fam. 5, 12, 8:primum quaero, qua ratione Naevius susceptum negotium non transegerit, hoc est, cur bona non vendiderit,
id. Quint. 24, 76 et saep.—Sarcastically:ut haberet (Clodius) ad praeturam gerendam, hoc est, ad evertendam rem publicam plenum annum,
Cic. Mil. 9, 24:at quam crebro usurpat Et consul et Antonius! Hoc est dicere: Et consul et homo impudicissimus, Et consul et homo nequissimus,
id. Phil. 2, 28, 70.—Hoc est or ĕrat, quod, with the accessory idea of indignation or reproach, is or was it for this that, etc.:III.hoc erat, alma parens, quod me per tela, per ignis Eripis, ut mediis hostem in penetralibus... cernam?
Verg. A. 2, 664; Petr. 93.—Hence,Advv.1.hāc, in this place, on this side, this way, here (class.): nunc Juppiter hac stat, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 263 Vahl.); imitated by Verg. A. 12, 565: Ar. Hac quidem non venit. Le. Angiporto Illac per hortum circuit clam, Plaut. As. 3, 3, 151:2. I.nunc hac An illac eam, incerta sum consili,
id. Rud. 1, 3, 30:plenus rimarum sum: hac atque illac perfluo,
Ter. Eun. 1, 2, 25; cf.:hac illac circumcursa,
id. Heaut. 3, 2, 1; and: mox hac atque illa rapti, Tac. Agr. 28:sequere hac, reducam te ubi fuisti,
this way, hither, Plaut. Capt. 3, 5, 106; id. As. 4, 2, 1; id. Men. 4, 1, 4; id. Poen. 1, 2, 116; id. Rud. 1, 2, 94; cf.:sequere hac me intus ad Glycerium nunc,
Ter. And. 5, 6, 14:sequere me ergo hac intro,
id. Ad. 4, 3, 18:i hac mecum intro,
Plaut. Bacch. 5, 2, 56; 62; Ter. Ad. 4, 2, 35 sq.:quin igitur ad illa spatia nostra pergimus?... Nos vero: et hac quidem adire si placet, per ripam et umbram,
Cic. Leg. 1, 4, 14:ab oppido declivis locus tenui fastigio vergebat. Hac nostris erat receptus,
Caes. B. C. 1, 45, 5; 2, 2, 3.—Hac-hac, for hac-illac ( poet.):namque videbat, uti bellantes Pergama circum Hac fugerent Grai, Hac Phryges,
Verg. A. 1, 467 sq.; Prop. 1, 3, 13; rarely in full form with the interrog. particle ne:utrum hacin feriam an ab laeva latus?
Plaut. Cist. 3, 10 (cf. Ladewig, Anal. Scaen. p. 22). —In space.A.Lit.:B.hos quos videtis stare hic captivos duos, etc.... Senex qui hic habitat, etc.,
Plaut. Capt. prol. 1 sq.:ego jam dudum hic adsum,
Ter. Eun. 4, 6, 5:quem praestolare hic ante ostium?
id. ib. 5, 6, 5:hic propter hunc adsiste,
id. Ad. 2, 1, 15:hic tui omnes valent,
Cic. Fam. 6, 20, 3:non modo hic, ubi, etc... sed, ubicumque, etc.,
id. Verr. 2, 5, 55, § 143:mons ibi arduus Nomine Parnasus... hic ubi Deucalion... parva rate vectus adhaesit,
Ov. M. 1, 319:hic (sc. Carthagine) illius (Junonis) arma, Hic currus fuit,
Verg. A. 1, 16 et saep.: Pa. Philocomasium hicine etiam nunc est? Pe Quom exibam, hic erat, Plaut. Mil. 2, 2, 25; cf.: Ch. Ubi ego sum? hicine an apud mortuos? Eut. Neque apud mortuos neque hic es, id. Merc. 3, 4, 17:hicine,
id. Cist. 1, 1, 21; 4, 2, 80; Ter. Ad. 2, 1, 29 al.: Da. Cedo fenus, redde fenus, fenus reddite, etc.... Tr. Fenus illic, fenus hic, Plaut. Most. 3, 1, 76:facile hic plus mali est, quam illic boni,
Ter. And. 4, 3, 5; cf. id. Hec. 2, 1, 20:hic segetes, illic veniunt felicius uvae,
Verg. G. 1, 54:hic, illic, ubi mors deprenderat, exhalantes,
Ov. M. 7, 581 (cf. Krebs, Antibarb. p. 519).—With gen.:hic proxume viciniae,
in this neighborhood, Plaut. Mil. 2, 3, 2:modo vidi virginem hic viciniae miseram,
Ter. Phorm. 1, 2, 45.—With ne: hicine libertatem aiunt aequam esse omnibus? is it here that, etc., Ter. Ad. 2, 1, 29 (cf. hic, I. B. fin.).—Transf., in this affair, on this occasion, in this particular, herein, here:II.hic, quantum in bello fortuna possit, cognosci potuit,
Caes. B. G. 6, 35, 2; Cic. Verr. 1, 16, 49:hic tu tabulas desideras Heracliensium publicas,
id. Arch. 4, 8; cf.:hic vos dubitabitis, judices,
id. Verr. 2, 2, 44, § 109:hic miramur, hunc hominem tantum excellere ceteris? etc.,
id. de Imp. Pomp. 13, 39:hic jam plura non dicam,
id. ib. 9, 24; id. Planc. 41, 99; id. Verr. 2, 1, 26, § 66 (cf. II. fin. infra):hic, ubi opus est, non verentur: illic, ubi nihil opus est, ibi verentur,
Ter. And. 4, 1, 14:ut cum hic tibi satisfecerimus, istic quoque nostram in te benevolentiam navare possimus,
Cic. Fam. 3, 10, 3.—Referring to the noun whose position in the sentence is the most remote (cf. I. D. 2.):alterius ducis causa melior videbatur, alterius erat firmior: hic omnia speciosa, illic valentia,
Vell. 2, 49, 3.—Of time, i. q. nunc or tum, now, here; then, hereupon, at this time, at this juncture:3.hic reddes omnia,
Ter. And. 2, 3, 15:hic ego quid praedicem?
Cic. Sest. 5, 12; id. Cat. 1, 10, 26:hic cum uterque me intueretur,
id. Fin. 2, 1, 1; so,hic cum,
id. Tusc. 5, 20, 60; Nep. Milt. 3, 3:hic tum Fabricius frequentes eos ad me domum adduxit,
Cic. Clu. 17, 49; so, hic tum, id. ib 20, 56; 27, 73; id. Verr. 2, 1, 26 §66 al.: hic regina gravem poposcit pateram,
Verg. A. 1, 728.—So very freq. to introduce the beginning of a speech: hic Laelius (inquit); hic Philus;hic Scipio, etc.,
Cic. Rep. 1, 13, 23; 24 sq.; id. Fam. 1, 9, 10; 3, 8, 3; 5, 15, 4; id. Ac. 2, 4, 10; id. de Or. 2, 50, 202; Verg. A. 9, 246 et saep.— -
13 Semper idem
Всегда тот же, неизменно тот же или всегда одно и то же; всё то же. [ Первому значению соответствует латинское semper idem (с долгим i), а второму - semper idem (с кратким i). - авт. ]Источник - Цицерон, "Об обязанностях", I, 26, 90: Ut adversas res, sic secundas immoderate ferre levitatis est: praeclaraque est aequabilitas in omni vita et idem semper vultus eademque frons "Проявлять несдержанность как в бедственных обстоятельствах, так и в благоприятных - признак душевной слабости; уважения заслуживает спокойствие во всей жизни, всегда одна и та же ясность взора, одно и то же лицо".Semper idem - по-русски "все так же идем" [ Каламбур. основанный на сходном звучании латинского idem и русского "идем". - авт. ], - и всякий материал для писания иссякает. Очень ждем "Неделю", "Отечественные записки"; пожалуй и "Вестник Европы". Работается мало - так уж читать... (А. И. Герцен - Н. П. Огареву, 13-14.I 1869.)Вся наша знакомая уездная молодежь немного размышляла о положении Лизы, но все были очень рады ее переселению в Марево: надеялись беспрестанно видеть ее у Гловацких, рассчитывали вместе читать, гулять, спорить и вообще разгонять, чем бог пошлет, утомительное semper idem уездной жизни. (Н. С. Лесков, Некуда.)Когда наступили долгие и мучительные сумерки души его, Г. И. Успенский неизменно оставался тем же: больной, он упорно продолжал звать: "смотрите на мужика! Все-таки надо... надо смотреть на мужика", - говорил он Вл. Гал. Короленко. И здоровый и больной, он тот же: отрешенный от самого себя, - во имя правды, во имя блага народа. Semper idem. (О. В. Аптекман, Глеб Иванович Успенский (предисловие).)Вообще жить на даче в окрестностях Петербурга человеку, имеющему дело в городе, значит жить, в сущности, в городе, без прислуги, удобств и заведенного порядка, платя за право иногда - съездить за город -. Ваш semper idem. (А. Ф. Кони - М. М. Стасюлевичу, 8.VII 1893.)Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Semper idem
-
14 Si duo faciunt idem, non est idem
Если двое делают одно и то же, это не одно и то же....бундовцы смотрят на блоки с к.-д. не по-меньшевистски. На их примере особенно рельефно оправдывается известное изречение: si duo faciunt idem, non est idem - "когда двое делают одно и то же, это уже не есть то же". (В. И. Ленин, По поводу одной статьи в органе Бунда.)Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Si duo faciunt idem, non est idem
-
15 Facilius est plus facere, quam idem
Легче сделать более, нежели то же.Квинтилиан, "Обучение оратора", X, 2, 10.Очень легко украсить, а лучше сказать - подкрасить стих Гомера краскою нашей палитры, и он покажется щеголеватее, пышнее, лучше для нашего вкуса; но несравненно труднее сохранить его гомерическим, как он есть, ни хуже, ни лучше. Вот обязанность переводчика, и труд, кто его испытал, не легкий. Квинтилиан понимал его: facilius est plus facere, quam idem: легче сделать более, нежели то же. (Н. И. Гнедич, Илиада (Предисловие).)Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Facilius est plus facere, quam idem
-
16 Scientia est potentia
Знание-сила.Афоризм, основанный на высказывании Фрэнсиса Бэкона, "Новый органон", I, 3: Scientia et potentia humana in idem coincidunt "знание и могущество человеческое совпадают".Общность достигаемых результатов при полном несходстве точек отправления науки и практики, уже три века тому назад усмотрел Бэкон в начальных строках своего Novum organum... и воплотил ее в бессмертном афоризме: "scientia est potentia" - "в науке - мощь". (К. А. Тимирязев, Наука.)Восставая против отождествления внешних успехов техники с более глубоко скрытою внутреннею работой творчески научной мысли, мы, конечно, не станем отрицать, что эти применения являются самым наглядным знамением могущества науки. Scientia est potentia, провозгласил если не законодатель, то герольд, глашатай новой научной эры - Бэкон... (Он же, Праздник русской науки. Насущные задачи современного естествознания.)Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Scientia est potentia
-
17 eisdem
īdem, ĕădem, ĭdem ( masc. eidem, freq. in MSS. and inscrr.; v. Lachm. ad Lucr. 1, 120; rarely isdem or eisdem; plur. nom. eidem; dat. and abl. eisdem; usu. contr. idem, isdem; not iidem, iisdem; v. Neue, Formenl. 2, 198 sqq.), pron. [from the pronom. root I, whence is, and the demonstr. suff. dem; root of dies, day, time; hence, just, exactly, Corss. Aussp. 2, 855], the same.I.In gen.:II.deinde quod nos eadem Asia atque idem iste Mithridates initio belli Asiatici docuit,
Cic. de Imp. Pomp. 7, 19:quam (sphaeram) ab eodem Archimede factam posuerat in templo Virtutis Marcellus idem,
id. Rep. 1, 14:id, quod eidem Ciceroni placet,
Quint. 10, 7, 28:jure erat semper idem vultus (Socratis),
Cic. Tusc. 3, 15, 31:idem semper vultus eademque frons,
id. Off. 1, 26, 90:tu autem eodem modo omnes causas ages? aut in iisdem causis perpetuum et eundem spiritum sine ulla commutatione obtinebis?
id. Or. 31, 110:non quod alia res esset: immo eadem,
id. Clu. 29, 80:etiam si verbo differre videbitur, re tamen erit unum et omnibus in causis idem valebit,
id. Caecin. 21, 59:ad causas simillimas inter se vel potius easdem,
id. Brut. 94, 324. —In partic., idem is used,A.When two predicates are referred to the same subject.1.When the predicates are of the same kind it may often be rendered, at the same time, likewise, also, etc., or = is (ea, id) with quoque, etiam, simul, etc.:2.cum Academico et eodem rhetore congredi conatus sum,
Cic. N. D. 2, 1, 1; cf.:oratio splendida et grandis et eadem in primis faceta,
id. Brut. 79, 273:avunculus meus, vir innocentissimus idemque doctissimus,
id. N. D. 3, 32, 80:jam M. Marcellus ille quinquies consul totum (auspicium) omisit, idem imperator, idem augur optimus,
id. Div. 2, 36, 77:ubi Xenocrates, ubi Aristoteles ista tetigit? hos enim quasi eosdem esse vultis,
id. Ac. 2, 44, 136; cf.:viros fortes, magnanimos, eosdem bonos et simplices esse volumus,
id. Off. 1, 19, 63:Caninius idem et idem noster cum ad me pervesperi venisset, etc.,
id. Fam. 9, 2, 1:amicus est tamquam alter idem,
a second self, id. Lael. 21, 80:ad idem semper exspectandum paratior,
id. Off. 2, 15, 53:nam idem velle atque idem nolle, ea demum firma amicitia est,
Sall. C. 20, 5; cf.:quos omnes eadem odisse, eadem metuere in unum coeëgit,
id. J. 31, 14:Hisdem diebus, for eisdem,
Pall. 10, 13:hic finis belli,... idemque finis regni,
Liv. 45, 9, 2; 2, 12, 2:quae ab condita urbe Roma ad captam urbem eandem Romani... gessere,
id. 6, 1, 1:ut pars militum gladiatores, qui e servitio Blaesi erant, pars ceteram ejusdem familiam vincirent,
Tac. A. 1, 23:erepta mihi prius eorundem matre,
Quint. 6 prooem. 4:fervida aestas, longinqua itinera sola ducis patientia mitigabantur, eodem plura quam gregario milite tolerante,
Tac. A. 14, 24.—When the predicates are in contrast with one another it may be rendered, nevertheless, yet, on the contrary:B.(Epicurus) cum optimam et praestantissimam naturam dei dicat esse, negat idem esse in deo gratiam,
Cic. N. D. 1, 43, § 121; cf. Curt. 5, 1, 14.—Esp.1.Connected or corresp. with the pronouns ego, tu, hic, ille, iste, qui, and with unus:2.idem ego ille (non enim mihi videor insolenter gloriari, etc.) idem inquam ego recreavi afflictos animos, etc.,
Cic. Att. 1, 16, 8:ego idem, qui, etc.,
id. Or. 7, 23; cf.:habitae sunt multae de me contiones... habuit de eodem me P. Lentulus consul contionem,
id. Sest. 50, 107:cedo nunc ejusdem illius inimici mei de me eodem contionem,
id. ib. §108: de me eodem,
id. ib. 51, 109:quin tu igitur concedis idem, etc.,
id. Rep. 1, 39 fin. Mos.; cf.:cognoram te in custodia salutis meae diligentem: eundemque te, etc.,
id. Att. 4, 1, 1:Sopater quidam fuit, etc.... huic eidem Sopatro eidem inimici ad C. Verrem ejusdem rei nomen detulerunt,
id. Verr. 2, 2, 28, § 68:cum est idem hic Sopater absolutus,
id. ib. 2, 2, 29, §70: hoc idem facere,
id. Rep. 1, 35:ab hisce eisdem permotionibus,
id. de Or. 1, 12, 53:idem ille tyrannus,
id. Rep. 1, 42:in eisdem illis locis,
id. Verr. 2, 1, 21, § 56:eandem illam (sphaeram),
id. Rep. 1, 14:eum et idem qui consuerunt et idem illud alii desiderent,
id. Off. 2, 15 fin.:idem iste Mithridates,
id. de Imp. Pomp. 7, 19 (Klotz, Orell., B. and K.;older edd., idem ipse): musici qui erant quondam idem poëtae,
id. de Or. 3, 44, 174; cf.:beneficentia, quam eandem benignitatem appellari licet,
id. Off. 1, 7, 20:quod idem in ceteris artibus non fit,
id. Fin. 3, 7, 24 fin.:exitus quidem omnium unus et idem fuit,
id. Div. 2, 47, 97:in qua (causa) omnes sentirent unum atque idem,
id. Cat. 4, 7, 14; cf.in an inverted order: ut verset saepe multis modis eandem et unam rem,
id. Or. 40, 137:neque ego aliter accepi: intellexi tamen idem, non existimasse te, etc.,
id. Fam. 9, 15, 3; id. Att. 3, 12, 1; 8, 3, 3.—As a word of comparison, with et, ac, que, ut, qui ( quae, quod), quam, quasi, cum, or (mostly poet.) with the dat., the same as, identical with, of the same meaning as, etc.:si quaeratur, idemne sit pertinacia et perseverantia,
Cic. Top. 23, 87: videmus fuisse quosdam, qui idem ornate ac graviter, idem versute et subtiliter dicerent, at the same time and as well as, id. Or. 7, 22; cf. id. Sull. 18, 51:imperii nostri terrarumque idem est extremum,
id. Prov. Cons. 13, 33; cf. id. Cael. 28, 67:disputationem habitam non quasi narrantes exponimus, sed eisdem fere verbis, ut actum disputatumque est,
id. Tusc. 2, 3, 9:idem abeunt, qui venerant,
id. Fin. 4, 3, 7:quoniam earum rerum quas ego gessi, non est eadem fortuna atque condicio, quae illorum qui, etc.,
id. Cat. 3, 12, 27:non quo idem sit servulus quod familia,
id. Caecin. 20, 58:qui (servi) et moribus eisdem essent, quibus dominus, et eodem genere ac loco nati,
id. Verr. 2, 3, 25, § 62:eandem constituit potestatem quam si, etc.,
id. Agr. 2, 12, 30:eodem loco res est, quasi ea pecunia legata non esset,
id. Leg. 2, 21, 53; cf.:sensu amisso fit idem, quasi natus non esset omnino,
id. Lael. 4, 14.—With cum:tibi mecum in eodem est pistrino vivendum,
Cic. de Or. 2, 33, 144:hunc eodem mecum patre genitum, etc.,
Tac. A. 15, 2:in eadem mecum Africa geniti fides,
Liv. 30, 12, 15; 28, 28, 14.—With dat.:(Homerus) Sceptra potitus, eadem aliis sopitu' quiete est,
Lucr. 3, 1038; cf.:invitum qui servat idem facit occidenti,
Hor. A. P. 467; so Ov. M. 13, 50; id. Am. 1, 4, 1 al.:quod non idem illis censuissemus,
Cic. Fam. 9, 6, 3; Just. 2, 4, 10:ille eadem nobis juratus in arma,
Ov. M. 13, 50.—In neutr. with gen.:si idem nos juris haberemus quod ceteri,
Cic. Balb. 12, 29:tibi idem consilii do, quod, etc.,
id. Fam. 9, 2, 2:omnes qui ubique idem operis efficiunt,
Lact. 5, 4, 1:non habet officii lucifer omnis idem,
Ov. F. 1, 46.— Advv.: eādem, eodem, v. h. v. -
18 eben [2]
2. eben, Adv., I) genau: diligenter, z.B. das kann ich so e. nicht wissen, hanc rem non ita diligenter teneo.
II) gerade, a) um einen bestimmten Moment der Zeit zu bezeichnen: commodum. commode. – tantum quod (soeben: m. folg. cum = soeben, als etc.). – in praesentia (gegenwärtig, für jetzt, z.B. numeratam pecuniam non habere). – modo. proxime (kaum erst, just od. neulich erst, von der zunächst verflossenen Zeit, z.B. fabula, quam proxime scripserat). – auch durch das Adjekt. recens mit folg. ab od. ex mit Abl. od. mit bl. lokat. Ablat. (eben erst kommend von etc., frischweg von etc., z.B. eben erst geboren, recens a partu: eben erst aus der Provinz gekommen, e provincia recens: eben erst von Rom gekommen, Romā recens). – b) = zufällig: forte (z.B. rex forte aderat). – damals e., tum forte.
III) zur Bezeichnung einer Gleichheit, in Verbindungen wie ebenso, aeque; perinde; pariter; similiter; item (u. dafür idem, eadem, idem, aufs Subjekt od. Objekt bezogen); itidem; eodem od. pari modo (auf dieselbe Art): ebensoreden, ineandem sententiam disputare: ebenso jmd. lieben, aeque amare alqm. – ebenso od. ebensowohl... als od. wie, aeque... ac (atque, et, ut); perinde... ac (atque, ut, quasi); similiter... ac (atque, et, ut); item... ut (uti, quemadmodum, quasi); itidem... et (quasi); non secus ac; ut... ita; cum... tum; non minus... quam; talis... qualis. is mit folg. qui (wenn ebenso... wie = eben ein solcher... wie). – ebenso, als wenn od. als ob, aeque (pariter, perinde), ac si; similiter, ut si od. ac si. – ebensogut... wie, [636] tam... quam; item... ut. – ebensogut... als irgend einer, tam... quam qui maxime; auch ita, ut cum maxime. – nicht od. kein... ebensowenig, non... non magis, non... nihilo plus (od. non plus). – ebensowenig, nihilo magis. – ebensowenig... als, non magis od. non plus... quam (nicht mehr... a is); nec... nec od. neque... neque (weder... noch, s. Liv. 3, 53, 9: nec inferendo iniuriam nec patiendo). – ebensosehr... als, non magis... quam (d. i. nicht mehr od. minder... als); non minus... quam (nicht minder). – ebensogroß, aeque magnus; idem (z.B. eadem impudentia). ebensoviel, tantundem (... als, quantum; der Beschaffenheit nach); totidem (... als, atque, ac od. das korrelat. quot; der Menge nach); ebensoviel Schiffe, totidemnaves; par navium numerus. – ebensoweit, parispatio.ebender (-dieser, -derselbe etc.), idem. hic idem. hic is. idem hic idem ille.idem iste (wenn der Gegenstand schon bekannt, besprochen ist = derselbe auch); is ipse. hic ipse (wenn es zur nachdrücklichen Hervorhebung eines Gegenstandes und zur Ausschließung eines andern dient = gerade der und kein anderer, just eben der), z.B. muß denn der Gebildete ebendas loben, was der große Hause lobt? num, quod probat multitudo, hoc idem doctis probandum est?: das war e. die Ursache zum Kriege, ea ipsa causa belli fuit: zu ebender Zeit, wo etc., eo ipso tempore (z.B. venire), quo etc.: zu ebender Stunde, eā ipsā horā. – ebenderselbe mit od. wie (als), idem qui oder qui et (ebenderselbe, der, oder der auch (zur Bezeichnung der Gleichheit [Identität] zweier Wörter etc.); idem alci od. cum alqo (zur Bezeichnungeines und desselben Prädikats in bezug auf zwei verschiedene Personen), z.B. dieses, obgleich es ähnlich ist, ist doch nicht dasselbe wie jenes. hoc quam quam est simile, illi non idem est: wenn nicht vielleicht Pupienus ebenderselbe mit dem Maximus ist, nisi forte idem est Pupienus qui et Maximus: man hält die Diana für ebendieselbe mit der Luna, Dianam et Lunam eandem esse putant: von ebendemselben Vater (gezeugt) wie ich eodem mecum patregenitus.-ebendarum (-deshalb, -daher, -deswegen), eandem ob causam; eadem od. ea ipsa de causa; ob id ipsum. – ebendamals, illo ipso tempore. – eben jetzt, nunc ipsum. – ebenda (-daselbst), ibidem; eodem loci (an derselben Stelle): eādem (sc. viā, auf demselben Wege). – ebendaher, indidem; ex eodem loco: ebendaher gebürtig wie jmd., in eadem cum alqo terra genitus. – ebendahin, eodem.
IV) dient es übh., um den Begriff eines Wortes mit Nachdruck hervorzuheben od. genau einzuschränken: in primis. potissimum. maxime. praecipue (vorzugsweise, vornehmlich, s. »besonders no. III« den Untersch.). – quidem (zwar, wenigstens). – utique. sane (allerdings). – scilicet. videlicet (versteht sich, [637] natürlich). – jetzt eben (d. i. jetzt vornehmlich), nunc cum maxime; auch bl. cum maxime. – damals eben, tum cum maxime. – dann eben, tum maxime. – nicht eben od. eben nicht, haud ita. non ita, auch bl. haud od. non; parum. non nimis (nicht sonderlich). – e. nicht sehr groß, haud ita magnus: e. nicht in od. mit Ehren, parum od. non nimis honeste: es ist e. nicht notwendig etc., non ita necesse est. – das wohl nun e. nicht, aber etc., immo; immo vero; immo enimvero.
-
19 einerlei
einerlei, unus ( ein = ein u. derselbe). – idem (ebenderselbe). – unus et od. atque idem (nur einer u. immer derselbe). – eiusdem generis (von derselben Gattung). – unīus modi (von einer Art und Weise im Handeln, Auftreten, z.B. noli putare horum insanias unius modi fore). – aequalis (von gleicher Beschaffenheit, gleichartig; auch = aus ei. Zeit). – par (gleichkommend). – numquam mutatus (niemals geändert, z.B. unis moribus et numquam mutatis legibus vivunt). – ei. mit od. wie etc., idem qui etc. (zur Bezeichnung der Identität der Gegenstände, z.B. nisi forte idem est Pupienus qui et Maximus); idem cum m. Abl. (zur Angabe, daß zwei Personen ein und dasselbe Prädikat zukommt, z.B. eodem mecum patre genitus); par alci (zur Angabe, daß ein Gegenstand dem andern den Eigenschaften nach gleichkomme, z.B. sit par forensis opera militari). – ei. (eins, ein u. dasselbe) sein, unum esse (z.B. re [der Sache nach], Ggstz. verbo differre); idem od. parem esse (vgl. Cic. Mur. 41: haec sane sint paria omnia:... sit idem magnificentissimos et nullos umquam fecisse ludos); nihil differre (nicht verschieden sein); nihil interesse (keinen Unterschied machen, ob... oder, utrum... an): ziemlich ei. sein, fere idem esse; non fere multum differre: die körperliche Anstrengung u. der Schmerz sind nicht ei., interest aliquid inter laborem et dolorem: es ist mir ei., [672] meā nihil interest (es ist für mich kein Unterschied); meā nihil refert (es trägt, macht für mich nichts aus): es ist gar nicht ei., ob... oder, multum interest, utrum... an: für ei. halten, iuxta habere od. aestimare: das ewige Ei. dieses Geschäfts, *negotium semperistud idem: ein ewiges Ei. schreiben, nihil nisi idem quod saepe scribere: ein ewiges Ei. hören, semper ista audire eadem: ein ewiges Ei. treiben, uno opere eandem incudem diem noctemque tundere.
-
20 esse
1) s. edere, есть (1. l § 4 D. 19, 1. 1. 3 § 1-3 D. 33, 9. 1. 19 § 10 D. 34, 2);esus, ядение, еда: penu legata contineri, quae esui potuique sunt (1. 3 pr. § 1 D. 33, 9);
esca, пища (1. 19 § 12 D. 34, 2);
escaria (sc. vasa), столовая посуда (1. 3 § 3 D. 33, 10);
argentum escarium s. escale, сереб. посуда (1. 8 eod. 1. 19 § 12. 1. 32 § 2 D. 34, 2);
esculentus, съестной (1. 18 D. 1, 18. 1. 3 § 3 D. 33, 9);
2) быть;penus escul. (1. 3 § 2 eod.).
a) как вспомогательный глагол (1. 34 § 1. 2 D. 34, 2. 1. 123 D. 50, 17);
b) как сказуемое, heres esto, heredes sunto (1. 142 eod.);
damnas esto (см. damnas);
c) находиться, быть в положении, состоянии: esse in causa aliqua, in pari, in duriore loco (1. 1 D. 2, 9);
in potestate - sui iuris esse (l. 1 D. 1, 6), esse in servitute, libertate (1. 4 D. 1, 1. 1. 10 D. 40, 12);
in possessione (1. 10 § 1 D. 41, 2), in concubinatu (1. 2. 3. D. 25, 7);
in sententia alicuius esse, быть согласно с мнением кого-нб. (1. 60 D. 29, 2);
d) быть, пребывать: Romae, Capuae esse (1. 2 § 8 D. 2, 11. 1. 30 § 5 D. 32);
ibi csse, ubi etc. (1. 7 D. 33, 1);
eo loci esse (1. 199 D. 50, 16);
esse cum aliquo (1. 5. 13 § 2 D. 34, 1), circa aliq. (1. 33 D. 12, 1); е) = быть в самом деле, существовать, жить, nondum esse, nec sperari (1. 10 pr. D. 26, 2);
res, quae est;
ius, quod est (1. 1 D. 50, 17), si nihil sit in peculio (1. 6 § 6 D. 3, 5);
si ager ita corruerit, ut nusquam sit (1. 15 § 2 D. 19, 2);
si quid sit, quod imputetur (1. 2 § 8 D. 2, 11);
f) происходить: provincia, unde es, ubique moraris (1. 11 C. 5, 62);
g) заключаться, состоять: in dofe esse (1. 18 § 4 D. 23, 3);
nolle rerum suarum esse aliquid (§ 47. J. 2, 1); (1. 19 § 5 D. 34, 2);
amplius quam in facultatibus est (1. 10 D. 40, 9); (1. 13 D. 40, 1);
h) быть чьим, принадлежать;
totum meum esse, cuius non potest ulla pars dici alterius esse (1. 25 pr. D. 50,16);
desinere esse alicuius (1. 1 § 1 D. 2, 9); (1. 71 D. 1, 2);
universitatis esse (1. 6 § 1 D. 1, 8);
i) иметь место, служить кому, actionem competere esseve oportet (1. 10 pr. D. 42, 8), (1. 6 § 7. 1. 9. 42 D. 3, 5);
nullam esse actionem (1. 34 D. 1, 7);
provocatio est ab aliquo (1. 2 § 16 D. 1, 2);
eius est, non velle, qui potest velle (1. 3 D. 50,17), (1. 102 § 1 eod.);
vix est, ut non videatur (1. 40 D. 41, 1);
pro qua sententia est, quod etc. (1. 1 § 10 D. 3, 1);
k) означать, обозначать: "in eadem causa" quid sit, vdeamus (1. 1 § 1 D. 2, 9); (1. 4 D. 1. 1);
nihil est aliud hereditas, quam etc. (1. 24 D. 50, 16);
palam est coram pluribus (1. 33 eod.);
probrum et obprobrium idem est (1. 42 eod.);
penes tu amplius est, quam apud te (1. 63 eod.);
aliud est capere, aliud accipere (1. 71 pr. eod.); 1) для означения цены, стоить: quanti id iu eo anno plurimi fuit (1. 2 pr. D. 9, 2);
m) est, следует = licet: est exemplum capere (1. 11 § 2 D. 36, 1).
См. также в других словарях:
idem est facere, et non prohibere cum possis; et qui non prohibit, cum prohibere possit, in culpa est (aut jubet) — /aydam est feysariy et non prowhabiriy, kam posas, et kway non prow(h)abat kam prowhabiriy posat in kalpa est/ To commit, and not to prohibit when in your power, is the same thing; and he who does not prohibit when he can prohibit is in fault, or … Black's law dictionary
idem est facere, et non prohibere cum possis; et qui non prohibit, cum prohibere possit, in culpa est (aut jubet) — /aydam est feysariy et non prowhabiriy, kam posas, et kway non prow(h)abat kam prowhabiriy posat in kalpa est/ To commit, and not to prohibit when in your power, is the same thing; and he who does not prohibit when he can prohibit is in fault, or … Black's law dictionary
idem est nihil dicere, et insufficienter dicere — /aydam est nay(h)al disariy et insafis(h)iyentar disariy/ It is the same thing to say nothing, and to say a thing insufficiently. To say a thing in an insufficient manner is the same as not to say it at all. Applied to the plea of a prisoner … Black's law dictionary
idem est non esse, et non apparere — /aydam est non esiy et non aepaririy/ It is the same thing not to be as not to appear. Not to appear is the same thing as not to be … Black's law dictionary
idem est non probari et non esse; non deficit jus, sed probatio — /aydam est non praberay et non esiy, non defasat jas sed prabeysh(iy)ow/ What is not proved and what does not exist are the same; it is not a defect of the law, but of proof … Black's law dictionary
idem est scire aut scire debere aut potuisse — /aydam est sayriy 6t sayriy dabiriy 6t potuwisiy/ To be bound to know or to be able to know is the same as to know … Black's law dictionary
idem est nihil dicere, et insufficienter dicere — /aydam est nay(h)al disariy et insafis(h)iyentar disariy/ It is the same thing to say nothing, and to say a thing insufficiently. To say a thing in an insufficient manner is the same as not to say it at all. Applied to the plea of a prisoner … Black's law dictionary
idem est non esse, et non apparere — /aydam est non esiy et non aepaririy/ It is the same thing not to be as not to appear. Not to appear is the same thing as not to be … Black's law dictionary
idem est non probari et non esse; non deficit jus, sed probatio — /aydam est non praberay et non esiy, non defasat jas sed prabeysh(iy)ow/ What is not proved and what does not exist are the same; it is not a defect of the law, but of proof … Black's law dictionary
idem est scire aut scire debere aut potuisse — /aydam est sayriy 6t sayriy dabiriy 6t potuwisiy/ To be bound to know or to be able to know is the same as to know … Black's law dictionary
ALABASTRUM proprie idem est — quod φορεῖον vel φόρετρον, vas vel instrumentum alicui rei gerendae aptum, Attice ἀλάβαςτρον, pro ἀνάβαςτρον. Unde et ἀλάβαςτρο??? perticae vel fustes gerendis oneribus accommodae; et ἀλάβαςτρο : vasa quoque unguentaria et inde lapis Alabastrites … Hofmann J. Lexicon universale
